Dyrektywa SUP

24 maja 2023 r. weszła w życie Dyrektywa SUP (Single Used Plastics). Wiąże się ona z nowymi obowiązkami, zarówno po stronie przedsiębiorców jak i klientów. W poniższym artykule wyjaśniamy o co chodzi.

Dyrektywa SUP to regulacja Unii Europejskiej, która dotyczy wyrobów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych. Jej celem jest ochrona środowiska oraz minimalizacja wpływu materiałów nie nadających się do ponownego przetworzenia na nasza planetę.

Obowiązki wynikające z Dyrektywy:

1. Wprowadzenie zmian w produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych. Zmiany dotyczą zarówno etapu projektowania jak i etykietowania. Tę zmianę możecie już zaobserwować np. w przypadku butelek, które muszą mieć nakrętki przymocowane na stałe;
2. Promowanie alternatyw dla wyrobów wykonanych z plastiku oraz edukacja społeczeństwa. Chodzi o zachęcanie obywateli do korzystania z produktów wielorazowego użytku i unikanie produktów z tworzyw sztucznych;
3. Zakaz korzystania z niektórych plastikowych wyrobów, na przykład tych, które są wykonane z polistyrenu ekspandowanego. To proces – przedsiębiorcy nadal mogą sprzedawać zapasy produktu z tworzyw sztucznych, jednak od 01.01.2024 r. będą zobowiązanie pobierać dodatkowe opłaty – o tym dowiesz się w dalszej części tekstu.
4. Producenci będą zobowiązani pokrywać koszty utylizacji niektórych produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych

Od 1 stycznia 2024 r. jesteśmy zobligowani pobierać opłaty konsumenckie. Jednak nie dotyczą one wszystkich, a jedynie klienta/użytkownika końcowego. Kim jest klient/użytkownik końcowy?

Użytkownik końcowy to podmiot nabywający produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych, opakowania lub napoje, bądź żywność w opakowaniach jednorazowych z tworzyw sztucznych, w celi ich wykorzystania na potrzeby własne, bez dalszej odsprzedaży

Przykłady użytkowników końcowych:

• Szpital oferujący wodę dla pacjentów na korytarzach,
• Firma kupująca kubki i/lub pojemnik dla własnego użytku – z kubków korzystają pracownicy czy goście firmy,
• Rodzina kupująca kubki na rodzinnego grilla lub opakowania, w której po spotkaniu rodzinnej spakuję jedzenie

Nie jesteś użytkownikiem końcowym, jeżeli zakupione u nas produkty będziesz odsprzedawał, czyli np.:

• Prowadzisz restauracje i sprzedajesz jedzenie na wynos,
• Prowadzisz stację paliw i sprzedajesz kawę na wynos,
• Prowadzisz sklep, w którym sprzedajesz nasze produkty,

W powyższych przypadkach to Ty będziesz zobligowany do pobrania opłaty za produkty jednorazowe od swoich klientów.

Rodzaje produktów, od których będzie pobierana opłata:

• Kubki na napoje, kubki do kawy lub herbaty, wraz z ich pokrywkami i wieczkami,
• Pojemniki na żywność, w tym pudełka z pokrywkami lub bez, przeznaczone do umieszczania żywności która:
  • Jest przeznaczona do bezpośredniego spożycia, na miejscu lub na wynos,
  • Zazwyczaj spożywana jest bezpośrednio z pojemnika,
  • Jest gotowa do pożycia bez dalszej obróbki, takiej jak przyrządzenie, gotowanie czy podgrzewanie.

W tej kategorii znajdują się również pojemniki na żywność typu fast food i inne posiłki gotowe do bezpośredniego spożycia, z wyjątkiem pojemników na napoje, talerzy oraz paczek i owijek zawierających żywność.

Nie ma obowiązku pobierania opłaty od odbiorcy końcowego za pojemniki na żywność, które:

• Zawierają żywność suszoną lub zimną, wymagającą dalszej obróbki,
• Zawierają więcej niż jedną porcję żywności,
• Zawierają jedną porcję żywności, ale są sprzedawane w ilości większej niż jedna sztuka.

Czyli w skrócie: kupujesz od nas produkt, z którego będziesz korzystał bezpośrednio – będziemy zobowiązani naliczyć dodatkową opłatę. W pozostałych przypadkach opłata nie będzie naliczana.

Jeżeli jesteś przedsiębiorcą, który będzie pobierał opłaty konsumenckie od swoich klientów, przejdź do “Informacji dla przedsiębiorców”, aby zapoznać się z pozostałymi informacjami dotyczącymi Twojego biznesu.

• 0,20 zł netto/szt. – kubki do napojów, kubki do kawy lub herbaty, a także ich wieczka i pokrywki (W przypadku sprzedaży samych pokrywek do kubków z tworzywa sztucznego nie należy pobierać od użytkownika końcowego opłaty konsumenckiej, a przy sprzedaży kubka z tworzywa sztucznego z pokrywką należy pobrać jedną opłatę konsumencką)
• 0,25 zł netto/szt. – pojemniki na żywność gotową do spożycia

Wyjaśnijmy jeszcze czym są produkty jednorazowego użytku oraz tworzywa sztuczne:

• Produkt jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych – produkt, który jest w całości lub częściowo* wykonany z tworzyw sztucznych, nienadający się do ponownego użytku.
  (*nie przewidziano żadne progu minimalnego dotyczącego zawartości tworzyw sztucznych w produkcie jednorazowego użytku)
• Tworzywo sztuczne – materiał składający się z polimeru, do którego mogły zostać dodane dodatki lub inne substancję i który może funkcjonować jako główny składnik strukturalny produktów końcowych, z wyjątkiem polimerów naturalnych, które nie zostały chemicznie zmodyfikowane.

Poniżej lista produktów, które docelowo mają zniknąć z obiegu:

• sztućce wykonane z plastiku,
• patyczki higieniczne, poza tymi, które są wykorzystywane w celach medycznych,
• plastikowe talerzyki,
• plastikowe kubki na kawę/herbatę/napoje,
• mieszadełka do napojów wykonane z tworzyw sztucznych,
• pojemniki na żywność z polistyrenu ekspandowanego EPS (styropian)
• pojemniki na napoje wykonane z polistyrenu ekspandowanego,
• zakrętki i wieczka wykonane z polistyrenu ekspandowanego,
• patyczki do balonów.

Jako sprzedawca będziemy zobligowani do uzyskania od Ciebie oświadczenia:

Klient oświadcza, że został poinformowany o konieczności zgłoszenia sprzedawcy, że nie nabywa produktów wskazany w Ustawie z 14.04.2023 r. o zmianie ustawy o opłacie produktowej z 2001 r. obejmujących opakowania jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych jako klient końcowy.

Domniemywa się, że klient kupując w/w produkty na paragon lub fakturę, zamierza go odsprzedać. W przypadku wykorzystania produktów innych celach, klient powinien poinformować sprzedawcę w celu naliczenia/pobrania opłaty konsumenckiej.

Przedsiębiorcom, którzy nie będą stosować się do przepisów zawartych w Dyrektywie SUP, grożą kary finansowe od 500 do nawet 500 tys. zł

Do pobieranie opłaty konsumenckiej zobowiązani są:

• Przedsiębiorca prowadzący jednostkę handlu detalicznego,
• Przedsiębiorca prowadzący jednostkę handlu hurtowego,
• Przedsiębiorca prowadzący jednostkę gastronomiczną,
• Przedsiębiorca prowadzący maszynę vendingową

Poniższy terminarz przedstawia kolejne kroki wprowadzonych zmian, do których muszą dostosować się przedsiębiorcy

1. 24 maja 2023 r.– pierwszy dzień obowiązywania w Polsce unijnej dyrektywy Single-Used Plastics
2. 24 sierpnia 2023 r. – ostateczny rejestracji przedsiębiorców w BDO.
3. 1 stycznia 2024 r. – pierwszy dzień pobierania opłat za zakup opakowań jednorazowych z tworzyw sztucznych (dotyczy lokali gastronomicznych, punktów handlowych, a także przedsiębiorców wykorzystujących urządzenia vendingowe),
4. 15 marca 2024 r. – termin złożenia pierwszego sprawozdania rocznego w BDO. Przedsiębiorcy pobierający opłatę konsumencką, będą zobowiązani do składania sprawozdań w BDO, o liczbie nabytych i wydanych opakowań jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych oraz uiszczenia pobranych opłat do właściwego marszałka województwa (za każdy rok, w terminie do 15.03 po zakończenia roku)
5. 1 lipca 2024 r. – obowiązek zapewnienia klientom alternatywnej opcji dla produktów wykonanych z tworzyw sztucznych. Przedsiębiorca, o którym mowa w art. 3b ust. 1 u.o.p., jest zobowiązany do zapewnienia dostępności opakowań alternatywnych do produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienionych w załączniku nr. 6 do ustawy będących opakowaniami, wytworzonych z materiałów innych niż tworzywa sztuczne, w tym innych niż tworzywa sztuczne, ulegające biodegradacji, lub dostępności opakowań wielokrotnego użytku tzw. ekologicznych.

• 500 zł do 20 000 zł – wysokość kary za niepobieranie opłat za produkty z tworzyw sztucznych, jak również braku zapewnienia alternatywy dla tychże produktów (od 01.07.2024)
• 10 000 zł do 100 000 zł – wysokość kary za nieprowadzenie ewidencji wprowadzanych i odsprzedawanych produktów z tworzyw sztucznych
• 10 000 zł do 500 000 zł – wysokość kary za sprzedaż zakazanych wyrobów z tworzyw sztucznych jest to również wysokość kary dla przedsiębiorcy, który nieterminowo sfinansuje Publiczne Kampanie Edukacyjne